Verklaring van Erfrecht en Behandeling van Nalatenschappen

Wanneer iemand overlijdt, hebben de nabestaanden het zwaar. Niet alleen is er verdriet, ook moet de begrafenis of crematie en allerlei administratieve en juridische zaken geregeld worden. De notaris kan daarbij behulpzaam zijn.

Verklaring van erfrecht
De afwikkeling van een nalatenschap kan meest­al in drie stappen worden verdeeld. Vaak dient na het overlijden een verklaring van erfrecht te worden opgemaakt. In deze verklaring geeft de notaris onder andere aan wie de erfgenamen zijn. Ten tweede moet vaak successieaangifte worden gedaan. Ten slotte moeten de bezittingen van de overledene worden verdeeld. Voordat wij de verklaring van erfrecht aan u kunnen afgeven, moeten we een aantal zaken controleren en opvragen. Wij informeren aller­eerst bij het Centraal Testamenten Register in Den Haag of de overledene een testament heeft gemaakt. Daarna vragen we de persoonsgegevens op van de overledene en van de erfgenamen bij het bevolkingsregister van de gemeente. Dit onderzoek bij het bevolkingsregister kan en­kele dagen tot weken duren. Als alle gegevens compleet zijn, maken wij de verklaring van erf­recht op. Met deze verklaring kunt u de nala­tenschap verder afwikkelen, bijvoorbeeld door het opheffen van bankrekeningen. Als er meer erfgenamen zijn en het de bedoeling is dat één van hen de nalatenschap verder afwikkelt, kan de notaris volmachten opstellen. De erfgenaam aan wie volmacht wordt verleend, kan dan (in de meeste gevallen) met deze volmachten namens de andere erfgenamen handelen.

Executeur
De overledene kan in zijn testament een executeur hebben benoemd. Hij of zij kan één van de erfgena­men zijn of een buitenstaander. Een executeur heeft als taak de nalatenschap af te wikkelen en de begrafenis of crematie te regelen. Hij heeft het beheer over de nalatenschap en mag alle bezittingen onder zich nemen. Hij betaalt de schulden, int de vorderin­gen, zegt de huur op, enzovoort. De executeur maakt kort na het overlij­den een overzicht van wat er is nage­laten. Als zijn taak erop zit, stelt hij een rekening en verantwoording op. Dit is een overzicht van alle uitgaven en inkomsten in de nalatenschap. Daarnaast kan de executeur de aangifte doen voor het successierecht. Een executeur benoemen kan alleen nog in een tes­tament. ‘Oude codicillen’ waarin een executeur is benoemd, blijven echter wel geldig. Als er een exe­cuteur is benoemd, dan stelt de notaris vaak eerst een zogenaamde verklaring van executele op in plaats van een verklaring van erfrecht. Volgens de wet zijn de erfgenamen niet bevoegd handelingen te ver­richten die tot de taak van de executeur behoren. In de verklaring van executele omschrijft de notaris de bevoegdheid van de executeur.

Aanvaarden of verwerpen 
Indien u erfgenaam wordt in een nalatenschap, hebt u de keuze om te aanvaarden, te verwerpen of bene­ficiair te aanvaarden. Door te aanvaarden wordt u als erfgenaam ook aansprakelijk voor eventuele schul­den (zelfs met uw privé-vermogen). Let hierbij op: het aanvaarden van een nalatenschap kan schriftelijk gebeuren, maar ook stilzwijgend, simpelweg door u als erfgenaam te gedragen, bijvoorbeeld doordat u zich bemoeit met de afwikkeling van de nalatenschap. Als wij een verklaring van erfrecht opstellen, leggen wij u altijd de vraag voor of u de nalatenschap wel of niet wilt accepteren. U heeft uiteraard ook de mogelijkheid om af te zien van de nalatenschap. Dit wordt in de wet ‘verwerpen’ genoemd. Het is van belang dat wij spoedig van u horen of u de nalatenschap wilt verwerpen. De keuze is namelijk eenmalig en heeft u eenmaal aanvaard, dan kunt u dat later niet meer terugdraaien. Voor het verwerpen van een nalatenschap zijn enkele forma­liteiten nodig bij de rechtbank. Wij kunnen dit voor u regelen.

Beneficiair aanvaarden 
Als u niet zeker weet of de nalatenschap een positief saldo heeft, of dat er meer schulden dan bezittingen zijn, dan kunt u besluiten tot ‘beneficiair aanvaarden’. Dit houdt in, dat u niet aansprakelijk wordt voor de schulden en dat u de nalatenschap alleen aanvaardt voorzover het saldo positief is. Net als bij het verwerpen van de nalatenschap zijn ook bij deze keuze enkele wettelijke formaliteiten bij de rechtbank nodig. Ook dit kunnen wij voor u regelen.